The Great Divide, ‘extremely’

Met drie Gal-bommen ( zo noemen wij de 4 literse waterflessen inmiddels) en openstaande tassen van het eten, vertrekken we de 16e juli uit Butte. We beginnen op asfalt maar na vijftien kilometer mogen we rechtsaf de gravel op en de wildernis in. Het ongeasfalteerde pad waant zich een weg door het bos omhoog. Soms stijl, soms redelijk te doen. Groepen afgesleten en ronde rotspartijen steken uit boven de bomen. De omgeving is een plaatje. Bij de tweede pauze van de dag worden we even beloond voor al onze inspanning.
Butte ligt inmiddels al ver beneden ons, en die beige berg op de achtergrond, dat is de berg waar alle grondstoffen uitkwamen. Het is de rijkste berg op aarde, aldus onze gids van gisteren. Toch hebben wij dat net even anders ervaren toen we erop kampeerde..
Na een banaan en een chocolade muffin, onze gebruikelijke hap tijdens één van de eerste pauzes, klimmen we verder. Yvette fietst voor me. Steentjes schieten onder haar banden vandaan terwijl ze zich een weg naar boven baant. De weg is ruwer, en de brandende zon maakt van het klimwerk een waar zweetwerk. Eenmaal boven opent zich, zoals al vaker is gebeurt, een totaal nieuwe wereld. Links weerhoudt een hoge bergflank het verdere uitzicht, maar rechts daarvan kijken we uit over een weids golvend dal. Lichte, doffe groene struikjes groeien op de golvende hellingen. Bloemen zorgen voor kleur en geur. Welkom op 2200 meter.

Het valt me op dat we al enkele dagen bomen aan de noordzijde van de bergen zien, en gras en struikjes aan de zuidelijke zijde. Daarnaast zien we dat de grassen en struikjes aan de zuidelijke kant steeds taaier worden, wat langzaam het warmere klimaat in het zuiden vertegenwoordigd. Hier lijkt dus langzaam de landschapswisseling plaats te vinden, wat ik altijd erg boeiend vind om te zien.
De afdaling is niet wat je van een afdaling zou verwachten. We gaan stukjes omlaag, maar ook weer op. Pas na een tijdje golvend terrein mogen we echt omlaag, al is de pret voor korte duur, want na deze afdaling wacht er weer een serieuze klim op ons. Op naar de 2400 meter.

Al deze passen, die we stuk voor stuk over gaan vertegenwoordigen de Divide. Deze scheiding bepaald naar welke zee het water stroomt. Alle rivieren ten westen van de Divide stromen naar de Pacific oceaan. Alle rivier ten oosten stromen naar de Atlantische oceaan. Wij volgen die scheidslijn zuidwaarts, en fietsen dus soms aan de westkant en dan weer aan de oostkant, maar dat kan niet zonder klimmen en dalen. Dus starten we de volgende ochtend gewoon met klimmen. Bossen beperken ons uitzicht, maar wanneer we hoger komen bereiken we een soort hoogvlakte. De bekende groene struikjes vervangen de bomen en soms hebben we even zicht over de bergrug, waarvan we gisteren dèze bergrug zagen.
We steken nog een veerooster over. ‘Riding / puching uphill’, staat er in het boekje als we het tweede rooster over zijn. Daarna ‘extremely downhill’. Voor ons kruipt de weg via het weiland omhoog. Het ziet er inderdaad niet echt fietsbaar uit, maar wie zijn wij om dat toch niet even te proberen. Terwijl de koeien plek voor ons maken zwoegen we omhoog. Fietsen lukt, maar de snelheid weegt niet op tegen de ‘extreme’ inspanning. Het gravelpad is slechts een spoor in het gras en lijkt loodrecht tegen de berg geplakt. Het zweet gutst uit mijn lijf. Mondjesmaat maak ik hoogtemeters, maar de vele stenen, die ik moet en probeer te ontwijken, maken het fietsen uiteindelijk alsnog onmogelijk. We gaan te voet verder, wat misschien nog wel zwaarder aanvoelt dan fietsen, maar welke keuze hebben we.
Eenmaal boven wacht ons opnieuw een fantastische beloning. Gelukkig ook maar. Wat een uitzicht.
We dalen langzaam af. Voor ons zien we een soort rand, maar het pad omlaag is uit het zicht. “Wat zullen ze met extremely downhill bedoelen?” vraag ik Yvette. Ze vertaalt de woorden uit het route boekje nogmaals. “Loop naast je fiets, en als het pad te stijl en ruw is, gebruik dan de graslanden en zigzag omlaag.” Nog altijd zoek ik naar dat ene stukje ‘extremely downhill’, terwijl de fantastische wereld naast me wegkruipt.
De weg is grof, maar afdalen lukt nog altijd. Voor ons ligt de volgende heuvel, en beneden in het dal, ook ergens voor ons, ligt de laatste winkel voor de komende 225 kilometer. In gedachte maak ik een boodschappenlijstje voor de komende kilometers, wat vier dagen fietsen betekent als de weg zo ruw blijft. Één keer pasta, één keer chili en twee keer aardappelen met blikgroenten. Verder nootjes, bananenchips en.. Opeens sta ik voor een soort afgrond. De wereld lijkt loodrecht naar beneden te lopen. “Yvette, roep ik. Ik denk dat we er zijn”, doelend op de extremely downhill’. Langzaam komt ze aan gestuiterd. Haar tassen rammelen. Met deze oneffenheden zullen we geen beer verrassen. Voorzichtig kantel ik over het randje. Met twee slippende wielen zak ik omlaag. Stenen schuiven voor me uit, de diepte in. Als ik de remmen even op adem laat komen loopt de snelheid acuut op tot het ongewenste. Ik stop. Mijn vingers doen pijn van het knijpen. Yvette volgt. Stuiterend. We dalen verder af. De remmen piepen. Nog altijd is er geen einde in zicht. We stappen af. Als ik omkijk lijkt de weg wel 45 graden tegen de berg te liggen. Diep beneden ligt het dal. Het pad er naar toe is kaarsrecht, ontzettend stijl en ruw. We schuiven/glijden langzaam omlaag. Na anderhalve kilometer vechten tegen de zwaartekracht kunnen we weer ‘normaal’ afdalen. Normaal in de zin van zittend of staand op de fiets. Achter ons ligt inderdaad een ‘extremely steep’ stukje, en ik zou niet weten hoe je hier vanuit deze kant tegenop moet komen..
Wanneer de weg weer enigszins een normale hoek heeft aangenomen, en we 15 kilometer zijn opgeschoten in vier uur tijd, bereiken we Wise River. Een dorpje met 230 inwoners en één klein winkeltje. Het laatste winkeltje wel te verstaan en we stappen naar binnen.
Buiten vullen we onze tassen. De aardappelen met blikvoer die ik in gedachte had hebben we, door gebrek aan aardappelen, vervangen voor twee maal bonensoep.
Na Wise River oogt de omgeving droger. Dor en taai struikgewas vult de velden. Een lichte tegenwind zorgt voor wat afkoeling, al zien we in de verte al weer bos op ons afkomen. De vallei waar we door fietsen is inderdaad beboster, en als we laat in de middag alsnog de 65 kilometer aantikken vinden we het wel mooi geweest voor vandaag. Een bui trekt over terwijl de tent een plekje krijgt in een verlaten weiland ergens op 2200 meter hoogte. Die avond moeten we nog water filteren en een bearhang maken, al hebben we hier meer last van muggen dan van beren.

De volgende ochtend dalen we af naar Polaris. Op asfalt wel te verstaan, dus dat is genieten. In een uur tijd maken we meer kilometers dan we gisteren in één ochtend gemaakt hebben. Beneden, ook op een soort hoogvlakte opent zich een nog drogere omgeving. Van bossen, laat staan een boom, is geen sprake meer. Hier heerst droogte, schijnt de zon en staan riviertjes droog van armoede. Polaris zelf heeft niets te bieden, zelfs geen café, maar dat wisten we. We fietsen door de droge vallei. Links en rechts sieren kale bergen het uitzicht. Soms ruw, soms ronder van vorm.
De weg sluit aan op de 93, een hoofdweg die van oost naar west loopt. Deze volgen we een stukje. We dalen en klimmen in een soort van niemandsland. Boven ons trekken de laatste wolkjes aan ons voorbij. Iets zuidelijker is de hemel blauw, helemaal blauw. Wat lijkt de wereld opeens groot.
Maar we moeten rechtsaf. De Lewis & Clark historic trail road op. Ook hier heeft vroeger de goudkoorts geheerst, en een aantal mijl ten oosten van ons zou een ‘gosttown’ moeten liggen, al laat het ruwe terrein het niet toe daar even naartoe te fietsen. Deze gravelweg was vroeger de verbindingsader tussen Bannack, de gosttown, en Butte. We volgen deze historische gravelweg verder naar het zuiden, met Lima als doel, een dorpje zo’n 120 mijl (190 km) verderop. Lima biedt ons de eerst volgende mogelijkheid op faciliteiten, daartussen is niets. Maar dan ook helemaal niets, op historische gravel na.
Met de zon hoog aan de hemel maken we meters. Ons voorlopige doel, naast om ons heen kijken, genieten en meters maken, is water vinden. Het liefst een stroompje wat een beetje stroomt, dat maakt de waterkwaliteit al half zo goed. Terwijl we beekje na beekje passeren zoeken we alleen nog naar een beekje mèt water. Maar als we om ons heen kijken, de brandende zon en de droge wind voelen, begrijpen we dat water hier een schaars goed is. Toch is er nog geen rede voor paniek. Zo’n twintig kilometer verderop sluit de weg even aan op een hoofdweg, welke parallel aan een grotere rivier stroomt en een klein, maar dan ook echt een heel klein dorpje bevat. We hobbelen voort. Het stenige terrein haalt de snelheid goed omlaag, al is het het meer dan waard. Golvende bergen, met taai struikgewas, maken de omgeving tot een waanzinnig stukje natuur. De rust is voelbaar. Er is zelfs geen vogel die geluid maakt.

Eenmaal bij Grant, het kleine dorpje bij de hoofdweg, zien we een beek met stromend water. Voortvarend gaan we aan de slag met filteren. 14 liter willen we meesjouwen voor de komende, 70, droge en hete mijlen. Een hele klus dus. Nadat ‘bom’ één gevuld is ontdekken we een klein lek in onze waterzak waar het vuile water in gaat, alvorens het door de filter wordt geperst. De filtersnelheid halveert hiermee, en terwijl dat halveert, verdubbelt de scheur zich. Na een tijdje ben ik er klaar mee. “Dit kost ons meer dan twee uur!” roep ik teleurgesteld. “Gelukkig gebeurt het nu, nu er nog huizen in de buurt zijn, en niet als we er echt afhankelijk van zijn”, stelt Yvette me gerust. Gelijk heeft ze, maar toch baal ik dat onze, zelfvoorzienende uitrusting ons al zo snel in de steek laat.
Ongeveer een kilometer verderop vinden we een waterkraan bij een schooltje en binnen twee minuten zijn we 14 liter rijker. Tevreden gaan we weer van start, en inmiddels is het zo heet dat elke meter bevochtigd mag worden. We zijn aangekomen in de woestijn, welkom.

Om 4:50 gaat de wekker voor de eerste keer. Tien minuten later staan we op. Het voelt nog koud in de tent, maar we beseffen ook dat dit de enige koelte van de dag zal zijn. Buiten is het nog donker en langzaam zakt de maan achter de bergen, terwijl de zon aan de andere kant overeind krabbelt. Met de handschoenen aan gaan we van start. Het kwik ligt nog iets onder nul en de lichte wind van voren laat het des te kouder voelen. Maar terwijl de eerste kilometers op de teller verschijnen, stijgt ook de temperatuur. De bergrug rechts van ons kleurt langzaam geel door de opkomende zon. Gestaag fietsen we door niemandsland, met links nog een strook groen waar een smal beekje zijn weg in tegengestelde richting zoekt.
“Wat een stilte”, fluister ik bijna van stilte. Yvette fietst naast me en knikt. “Zullen we even pauzeren?”, antwoord ze. Onze thermometer geeft inmiddels al 24 graden aan, en dat terwijl we pas twee uurtjes verder zijn.
We nuttigen de laatste boterhammen voordat we overgaan op wraps. Nu we niet fietsen, en we even geen geknisper van onze banden op de gravel horen, beseffen we pas echt hoe stil het hier is. Soms horen we een coyote janken, maar verder is het stil, op het gezoem van vliegjes na. En die lijken ons bezwete lichaam verdomt goed te vinden.
Weer op de weg blijken we toch niet helemaal alleen te zijn. In de verte nadert een stofwolk ons, maar het is de vraag waar deze vandaan komt. Het antwoord komt snel dichterbij.

Rond het middaguur bereiken we een soort van hoogvlakte. De wind is inmiddels aangetrokken, in tegengestelde richting wel te verstaan, maar dat maakt de brandende zon iets aangenamer. Terwijl we om ons heen alleen maar hoge en kale bergen zien fietsen we als kleine objecten door deze grootse wereld. Soms voelt het bijna beangstigend, maar we weten dat we alles bij ons hebben om te overleven, en dat voelt fijn.
Maar midden op de dag, als we verlegen zitten om een goede, koele plek voor de lunch beseffen we toch dat hierboven echt niets is. Geen schaduw, geen koelte, geen café en uberhaubt geen leven. Hier is allen maar ruwheid, bergen, zon en wind. We trappen door, terwijl de wind en de zon ons lichaam sneller uitdroogt dan we bij gedronken krijgen. Maar voor ons zien we de pas. Tenminste dat denk ik, want de bergen beginnen zich als een kom om ons heen te sluiten. De weg begint inderdaad meer te stijgen en het laatste stuk moet er weer gelopen worden omdat de hellingshoek te stijl is, althans voor ons, of dat voor anderen ook geldt weet ik niet, want er is niemand anders. Boven blikken we terug op wat we gefietst hebben. We zijn trots en voelen ons sterk!
Aan de andere kant van de pas opent zich ongeveer dezelfde wereld, al lijkt er in de verte een groene strook, met misschien een boom, zichtbaar. Al dalend gaan we op ons doel af. Een bordje leert ons dat deze weg is geopend in 1862 en diende als doorgaande weg naar Bannack, het goudmijn stadje wat nu een ghosttown is. En nu, 154 jaar later fietsen wij erover, op zoek naar dat ene plekje schaduw, wat de mensen toendertijd wellicht ook gezocht hebben.
Onder een rijtje struikgewas delen we de lunch met honderden vliegen. Als we onze plek verlaten voelen we de zon opnieuw branden. De ruwe omgeving getuigd ook van het extreme klimaat. Zowel ‘zomers als s’ winters. Alles wat er groeit is taai of bevat stekels, maar ook aan deze hoogvlakte komt langzaam een eind. Opnieuw vormen de bergen rondom ons zich tot een soort kom. Waar zouden wij er doorheen gaan, want volgens het boekje gaan we afdalen. Met de wind opzij, welke nog altijd voor een beetje afkoeling zorgt, kruipen we vooruit in deze immense wereld. Wij klein, de wereld om ons heen nog even groot.

Een kort klimmetje brengt ons tot de mond van een gorge. Daar zal de afdaling beginnen denk ik, terwijl de rotswanden op ons afkomen. De wanden zijn stijl. De kloof wordt gevormd door ruw, witgeel en rood gesteente. Schaduw en zonlicht wisselen elkaar af, waardoor we soms even van de koelte mogen genieten. Ergens tussen deze smalle kloof en Lima vinden we een plekje voor de nacht, met douche wel te verstaan, want dat is wel lekker na een hele dag stof happen. Al is deze douche erg koud en stroomt hij.

Met inmiddels zesduizend kilometer op de teller naderen we de volgende ochtend het einde van deze spectaculaire kloof en bereiken we een nieuwe hoogvlakte, al is deze minder hoog dan de vorige. Waar we ons eerst continu op 2200 meter bevonden, bevinden we ons nu op zo’n 18 à 19 honderd meter, dus je zou kunnen zeggen dat dit een iets-minder-hoge-hoogvlakte is. Voor ons ligt Lima, het lang verwachte plaatsje met het enige winkeltje tussen hier en de volgende honderd kilometer. Kom maar op met die boodschappen.
Vijf appels, nieuwe wraps, andere tussendoortjes en drie maal avondeten rijker stranden we in een café. Het enige cafeetje, maar dat doet er niet toe. Wat er wel toe doet is dat ze hier hamburgers en sandwiches hebben, een calorierijk stukje vet om even aan te sterken. En dat kunnen we wel gebruiken na de twee afgelopen heftige dagen.

Lima ligt inmiddels achter ons en als ik vanuit de fiets even terugblik zie ik het dorp als een frisse, heldergroene oase in de droogte liggen. Vanaf nu zijn het weer twee tot drie dagen fietsen tot het volgende dorp, wat het beangstigende gevoel in deze leegte dragelijk maakt. Het vooruitzicht op nieuw leven, dit keer het dorpje Islands Parks, hakt als het ware de stukken niemandsland in delen, en zo komen we toch elke twee, drie of vier dagen wel in een dorp, al is het soms erg klein.
Terwijl we weer voortgaan over het gravelpad denk ik terug aan het rustmoment in Lima. We zijn er bewust wat langer gebleven om de warmte van de dag wat te ontlopen, maar toen we wilde vertrekken stak een man zijn hand naar ons uit, met daarin twee appels. Ik wilde ze eerst niet aannemen, al zagen ze er erg lekker en sappig uit, maar de man hielt vol. “Take them”, zei hij nogmaals. Ik nam ze aan, waardoor we in gesprek kwamen. Het was zijn nieuwsgierigheid, maar toen ik vertelde dat fietsen soms best zwaar was, en we soms blij zijn weer in een dorp aan te komen met faciliteiten, trok hij zijn portemonnee en stak me twintig dollar toe voor wat lekkers. Weigeren hielp niet, want hij propte het in mijn stuurtas, en zo zijn we twintig dollar rijker geworden, terwijl we de beste man nog geen twee minuten kenden. Deze ontmoetingen, ook zonder dat extra zakcentje siert de Amerikanen.
De dagen na Lima fietsen we weer door de leegte. Alleen de weg (lees: slecht en ruw gravelpad) is gemaakt door de mens. De rest bestaat uit taai struikgewas, bergen en soms een ranche, bewoond of verlaten. Het enige echte teken van leven zijn de tientallen marmotjes, of stokstaartjes, die de weg overrennen als we passeren. Soms rennen en piepen ze zo hard dat ik denk; beest maak je niet druk. Ik kom je echt niet achterna met deze warmte.
Verder heerst er een ongekende stilte in deze verlaten wereld, ergens op gemiddeld 2200 meter hoogte. We fietsen vaak de ochtenden, houden s’ middags rust, en maken in de namiddag en avond nog wat kilometers. Zo stranden we na twee dagen fietsen rond de middag in Lakeview. Een piepklein dorpje, midden tussen twee bergmeren. Er leven meer muggen dan inwoners, maar dat is ook niet zo heel moeilijk gezien de idiale voortplantingsmogelijkheden hier voor de mug. Er is een visitor center met een boom en schaduw, en daar hangen we tot laat in de middag wanneer de temperatuur iets dragelijker is geworden. We komen aan de praat met Jim, een vrijwilliger op de ranche met een echt Amerikaans lichaam. Rond, maar gezond. Jim weet veel van de wereld, heeft veel gereisd en vertelt graag. Zo blijkt zijn zeilboot te zijn gezonken tijdens zijn wereldreis en reist hij graag naar Italië omdat de wijn er zo lekker is. “Je hoeft maar een reden te hebben om ergens naartoe te gaan”, voegt hij eraan toe. We kletsen twee uur aan een stuk en komen meer te weten over boodschappen doen, als je in verlaten gebieden woont. Hij rijdt 120 mijl, dat is 190 kilometer, voor zijn boodschappen. Dat is bijna van Baarlo naar Amsterdam, maar dan koopt hij wel in voor een maand, rijdt hij twee keer met zijn winkelwagentje naar binnen om te vullen en tikt hij gemiddeld 400 dollar af. Het is bijna niet voor te stellen, maar nu ik hier fiets, en de leegte ervaar, begrijp ik het. Tegen vier uur vertrekken we weer, geven Jim ons kaartje en mocht hij ooit naar Nederland komen dan kan hij bij ons logeren. “Of ik dan ook een koud Heineken biertje heb?”, glimlacht hij. “Ik zal zorgen dat er een reden is om naar Nederland te reizen”, antwoord ik. We schudden elkaar de hand en draaien via de enigste bocht die het dorp rijk is het dorp uit. We fietsen naast ‘Upper Lake’, één van de twee meren in dit gebied, en genieten van alle kleuren die de natuur te bieden heeft.

Tegen zeven uur, als de zon langzaam plek maakt voor de maan, zoeken we een plek voor de tent. Kamperen kan vrijwel overal, maar dicht bij een riviertje biedt een mogelijkheid om te douchen, en dat is erg prettig na zo’n stoffige dag. De tent vindt voor de tweede maal een plek in niemandsland. Dit keer vlak voor de Redrock-pass, welke tevens de scheiding van de Divide betekent, maar dit keer ook de scheiding tussen Montana en Idaho. Onze nieuwe staat.
In Idaho bereiken we weer asfalt. Yvette fietst voor me. We gaan bergaf, en langzaam knaagt het asfalt het stoffige zandlaagje van haar achterband, en verschijnt er weer een zwarte middenstreep op het loopvlak. Dit asfalt houden we de komende dagen, want we gaan Yellowstone in, even offroad van de Great Divide, want deze kost toch wel erg veel energie. Extremely veel energie soms, maar daar staat dan ook een extremely mooie natuur tegenover..